МНТ-ы “-жин” дагавраар төгссөн хүний нэрийн франц орчуулга
About the names in “jin” of the SHM
DOI:
https://doi.org/10.22353/MJFLC2013117Keywords:
МНТ, хүний нэр, орчуулга, ханз, -жин‖ дагаварAbstract
МНТ-нд ―-жин‖ дагавраар хэлбэржсэн хүний нэр 10 байна. Хятад үсгээр монгол хэлээр бичсэн эхэд уг дагаварыг 真 буюу zhen хэмээх ханзаар буулгасан бөгөөд орчин цагийн монгол хэлнээ үнэн хэмээх тэмдэг нэр эс бөгөөс үнэхээр хэмээх дайвар үгээр орчуулж болохоор байна. уг дагавар залгасан хүний нэрийг Р. Поп, М- Д. Эвен нарын франц орчуулгад de угтвар, des хэсэгчилсэн ялгац, –et/-ette дагавар, le/la – тодорхой ялгацаар тус тус орчуулсан бөгөөд зарим нэрсийн тухайд уг дагаврыг тусгайлан орчуулаагүй байна. caujin-örtegei хэмээх нэрийн тухайд огт орчуулаагүй байна. Мөн ebügejin noyakin хэмээх нэрийн тухайд судлаачдын үзэл нэг мөр болоогүй байгаа бөгөөд зарим нь уг үгсийг нэг хүний нэр, зарим нь хоѐр хүний нэр байна гэж үзсэн нь анхаарал татаж байна.
В ―Сокровенном сказании монголов‖ мы насчитали 10 имѐн нарицательных с суффиксом ―-жин‖. В китайском тексте данный суффикс обозначен иероглифом 真 или zhen, дословный перевод данного иероглифа на современный монгольский язык – правда, вправду. Во французском переводе Р. Поп и М-Д. Эвен эти имена были переведены с помощью предлога de, частичного артикля des, суффикса –et/-ette, определѐнного артикля le/la и в некоторых случаях суффикс отдельно не переводился. Что касается, имени caujin- örtegei оно не было переведено на французский язык. В отношении ebügejin noyakin исследователи до сих пор не пришли к единому мнению, некоторые считают что это один человек, а другие что это два человека.
References
亓朝秘史三種
Marie-Dominique Even, Rodica Pop, Histoire Secrète des Mongols, Saint-Amand, 1994
Paul Pelliot, Histoire secrète des Mongols, Paris, 1949
И. де Рахевильц, The Secret History of the Mongols, 1972
И. де Рахевильц, The Secret History of the Mongols, Boston, 2004
Ц. Дамдинсүрэн, МНТ, УБ, 1996
Лувсанданзан, Алтан товч, УБ, 2006
Ш. Чоймаа, Монголын Нууц Товчоон, УБ, 2006
Л. Болд, Орчин цагийн монгол хэлний дагавар, УБ, 1986
www.nciku.com
http://dic.mart.mn/online-dictionary/
Я. Цэвэл, Монгол хэлний товч тайлбар толь, УБ, 1966