ХЭНТИЙН ТӨВӨН ӨРГӨГДЛИЙН БОГД УУЛЫН ГРАНИТЫН МАССИВЫН ГЕОЛОГИ, ГЕОХИМИ, ГЕОДИНАМИК
Keywords:
Монгол, Мезозой, А2, Гранит, Sr изотопAbstract
Монгол-Агнуурын бүсийн Хэнтийн өргөгдөлд орших Богд уулын гранитын массив нь биотит-эвэр хуурмагт, биоитот гранит бүхий 2 фазын гранитаас тогтоно. Магмын талсжилтын явцад нэгдүгээр фазын гранитаас 2-р фазын гранит руу цахиурын ислийн агуулга ихэсч, калийн агуулга бага зэрэг буурдаг. Богд уулын гранитууд түрүү мезозойн Жанчивлангийн бүрдлийн Улаанбаатарын баруун ассоциацийн гранитоидтой геохими, геохронологийн (үнэмлэхүй нас 181.4±7.7 - 212.5±10.8 сая жил) шинжээр адил нэг цаг үед ижил магмын процессоор үүсчээ. Массивын гранитууд Сs, Rb, К зэрэг том ионтой литофиль, хөнгөн ГХЭ-ээр баяжсан, Та, Nb, Zr, Нf, Ва, Sr, Ti зэрэг элементүүдээр ядуурсан геохимийн шинж ба Ү/Nb, Rb/Nb, Sс/Nb, Са/Аl харьцаагаар коллизын дараах А2 төрлийн гранитад хамаарагдах боломжтой юм. Стронцийн анхдагч изотопын харьцаа 0,7005; 0.7029; 0.7030; 0,7101, неодимийн эпсилон параметр (εNd(Т)=(+0.7) - (+1.4), Nd-ийн загвар нас 826-1077 сая жил тус тус тодорхойлогдож байгаа нь массив Хэнтийн өргөгдлийн Бага Хэнтийн батолит, түүнийг хүрээлсэн жижиг массивуудтай ижил царцдас ба шавхагдсан мантийн холимог эх үүсвэр бүхий магмын түрэлтээр шилжил хагарлаар хэлбэржсэн байна.
Downloads
References
Доржсүрэн Б.,Бүжинлхам Б., Жаргал Л. 2006. Хангай-Хэнтийн бүс дэх девоны аккрецын комплекс. ГЭБХ-ийн Эрдэм шинжилгээний бүтээл. №16. х.159-163.
Коваль П.В. 1998. Региональный геохимический анализ гранитоидов /РАН, Сиб. Отд-ние, РФФИ, Ин-т геохимии; Научный ред. чл.-кор.РАН М.И.Кузьмин. Новосибирск Изд-во СО РАН, НИЦ ОИГГМ, 492 с.
Одгэрэл Д., Гэрэл О., Антипин В.С., Менхцэнгэл Б. 2008. Хөшөөт уулын массивын геологи, петрологи, геохими. ШУА-ийн ГЭБХ. Эрдэм шинжилгээний бүтээл. УБ. №18. X. 109-120.
Оролмаа Д., Мөнхбаяр С., Эрдэнэсайхан Г., Одгэрэл Д. 2010. ШУА-ийн ГЭБХ. Эрдэм шинжилгээний бүтээл. УБ. №20. X. 52-64.
Өнөдэлгэр Т., Банзрагч Б., 1993. Улаанбаатар хот орчимд 1990-1992 онуудад явуулсан гидрогеологийн иж бүрдэл (аэрофотогеологи, геофизик, геохими) эрлийн ажлын тайлан. УГФ.№4718.
Төмөртогоо О., 2002. Монгол улсын тектоникийн зураг. Масштаб 1:1000000. Улаанбаатар, АМХЭГ-ын Геологийн мэдээллийн төв, 6х.
Хишигсүрэн С., Серхат Кексал, Цемал Гонкуолу М., Дандар С. 2010. Плит доторхи гранитын газрын ховор элементийн геохими (Цагаан даваа, Богд уул, Модотын жишээн дээр). Mongolian geoscientist. v. 36. С.161-164.
Ярмолюк В.В., Коваленко В.И. 2003. Геодинамические обстановки образования батолитов в Центрально-Азиатском складчатом поясе. Геология и геофизика. Т44. №12, с. 1305-1320
Eby, G.N., 1990, The A-type granitoids: A review of their occurrence and chemical characteristics and speculations on their petrogenesis: Lithos, v. 26. p. 115-134.
Eby, G.N., 1992, Chemical subdivision of the A-type granitoids: Petrogenetic and tectonic implivations: Geology, v. 20. no. 7, p. 641-644.
Gerel O., Kotlyar , B., Cluer, J.K., Enkhtuvshin, Kh., and Bold-Erdene, B. 1999. Geology and gold mineralization in the Khentei Range. Mongolian Geoscientist. Special Issue 1GSEA No. 14. p. 110-115.
Jahn, B.M. 2004. Tire Central Asian Orogenic Belt and growth of the continental crust in the Phanerozoic. Geological Society, London. Spetial publications, v.226. p. 73-100
Jahn B.M., Ramon Capdevila, Dunyi Liu, Antoine Vernon, G.Badarch. 2004. Sources of Phanerozoic granitoids in the transect Bayanhongor-UlaanBaatar, Mongolia: geochemical and Nd isotopic evidence, and implications for Phanerozoic crustal growth. Journal of Asian Earth sciences, vol. 23. p. 629-653.
Kashiwagi K., Tsukada K., Minjin C. 2003. Paleozoic spherical radiolarians from the Gorkhi Formation, southwest Hentey range, central Mongolia: a preliminary report. Mongolian Geoscientist, No 24. P. 17-26
Kazuhiro Tsukada., Toshiyuki Kurihara, Kosuke Niwa, Shigeru Otoh, Gen’ya Hikochei, Kenji Kashiwagi, Takahumi Kozuka, Minjin Chuluun, Byambadash Dorjsuren, Sersmaa Gonchigdorj, Boijir Bujinlkham. 2006. Geochemical feature of basalt from the Gorkhi formation, Khangai-Khentey belt, central Mongolia. Abstracts and Excursion Guidebook for the IGCP 480. Ulaanbaatar, p. 82-83.
Kelty, T., Yin, A., Dash, B., Gehrels, G., and Ribeiro, A. 2008. Detrital-zircon geochronology of Paleozoic sedimentary rocks in the Hangay-Hentey basin, north-central Mongolia: Implications for the tectonic evolution of the Mongol Okhotsk Ocean in central Asia. Tectonophysics, 451, 290-311.
Khishigsuren S., Gerel O., Dill H.G., Oyungerel S., Munkhbat B. (2006) Geochemistry of the Bogd uul granite. Central Mongolia. - Mongolian geoscientist, Xs>29: Workshop “Geology and Geoecology of Mongolia, 2006 Spring”, p.43-46
Khishigsuren Sodnom, Shigeru Otoh, Munkhbat Baatar, Yuji Ohto. 2009. New age data and tectonic setting of igneous rocks in the Ulaanbaatar area. - Mongolian geoscientist, vol. 35. Special volume dedicated to 70th anniversary of the Mongolian geological survey, p. 51-57.
Kovalenko V.I., Yarmolyuk V.V., Kovach V.P., Kotov A.B., Kozakov I.K., Salnokova E.B., Larin A.M. 2004. Isotope provinces, mechenisms of generation and sources of the continental crust in the Central Asian mobile belt: geological and isotopic evidence. Journal of Asian Earth Sciences, vol. 23. p. 605-627.
Kurihara T., Tsukada K., Otoh S., Kashiwagi K., Minjin Ch.. Sersmaa G., Dorjsuren B., Bujinlkham B. 2006. Middle Paleozoic radiolarians from the Gorkhi formation. Central Mongolia. Abstracts and Excursion Guidebook for the IGCP 480. Ulaanbaatar, p. 82-83.
Kurihara, T., Tsukada, K., Otoh, S., Kashiwagi, K., Minjin, C., Dorjsuren, B., Bujinlkham, B., Sersmaa, G., Manchuk, N., Niwa, M., Tokiwa, T., Hikichi, G., and Kozuka, T., 2009. Upper Silurian and Devonian pelagic deep-water radiolarian chert from the Khangai-Khentei belt of Central Mongolia: Evidence for Middle Paleozoic subduction-accretion activity in the Central Asian Orogenic Belt. Journal of Asian Earth Sciences, 34, 209-225.
Minjin, Ch., Tomurtogoo, O., Dorjsuren B., 2006, Devonian -Carboniferous accretionary complex of the Ulaanbaatar terrane. Structural and tectonic correlation across the Central Asia Orogenic Collage: Implications for continental Growth and Intracontinental Deformation. Abstracts and Excursion Guidebook. Second International Workshop and Field Excursions for the 1GCP-480, 99-106
Munkhtsetseg O. 2010. Magmatism in the Tsagaandelger area. Eastern Mongolian volcanic belt: petrological, geochemical and isotopic constraints on Mesozoic geodynamic setting. Dissertation. 93p.
Pupin, J.P., 1988, Granites as indicators in paleogeodynamics. Societa Italiana Mineralogia e Petrologia. Rendiconti, v. 43. p. 237-262.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Геологийн асуудлууд
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
