Монголын нутаг дэвсгэрийн газрын гадарга, хотгор гүдгэрийн геологийн ба тектоник хөгжил

Authors

  • Уламбадрах Х. МУИС, ШУС, Геологи, геофизикийн тэнхим
  • Эрдэнэцогт Б. МУИС, ШУС, Геологи, геофизикийн тэнхим
  • Бат Б. МУИС, ШУС, Геологи, геофизикийн тэнхим

Keywords:

Монгол, далайн хөгжил, эх газрын хөгжил, геологийн түүх

Abstract

Монгол орны геологийн хөгжлийг үндсэнд нь: кембрийн өмнөх, палеозойн эхэн, палеозойн дунд ба сүүл, мезозойн, кайнозойн гэсэн таван үе шатанд хуваах боловч үе шатуудын ялгаа болон одоогийн хотгор гүдгэрт нөлөөлөх байдлыг тодорхой болгохын үүднээс кембрийн өмнө ба палеозойн эхэн үе шат, палеозойн дунд ба сүүл үе шат, мезозойн ба кайнозойн үе шат, дөрөвдөгч галавын үе шат гэж ялган үзэж болох юм. Кембрийн өмнө ба палеозойн эхэн үе шатанд Монгол орны нутаг дэвсгэрт Завханы эх газар, түүний баруун болон зүүн талаар Палео-Азийн ба Палео-Номхон далай хөгжиж байсан бол палеозойн дунд ба сүүл үе шатанд эдгээр далайнууд хаагдаж эх газрын горимд шилжсэний сацуу Монгол орны өмнө талд Палео-Тетисын далай хөгжиж эхэлжээ. Палео-Тетисын далай хаагдсанаар мезозой ба кайнозойн үе шатанд Монгол орны газар нутаг эх газрын хөгжлөөр хөгжиж өнөөг хүрч байгаа ба энэ хооронд дөрөвдөгч галавын үе шатанд их мөстлөгийн нөлөөнд автсан нь гадаргын хөгжлийн өөрчлөлтөнд томоохон нөлөөг үзүүлсэн ажээ. Монголын нутаг дэвсгэр ирээдүй хойчдоо ямар хөгжлийг дамжин ямар болох, хэрхэн орших, яаж өөрчлөгдөх асуудал цаашдын судалгааны гол сэдвүүдийн нэг юм.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Алтанболд, Э., Уламбадрах, Х., 2022. Монгол орны нуурын хотгорын гарал үүсэл, морфологи. Улаанбаатар, МУИС Пресс, 188 х.

Бат-Эрдэнэ, Д., 2009. Шатах ашигт малтмал. Монголын геологи ба ашигт малтмал цуврал, боть V, Улаанбаатар, Соёмбо принтинг, 387 х.

Бямба, Ж., 2009. Литосферийн плитийн тектоник. Монголын геологи ба ашигт малтмал цуврал, боть IV, Улаанбаатар, Соёмбо принтинг, 487 х.

Оюунчимэг, Т., Отгонбаатар, Д., Баттүшиг, А., Төмөрхүү, Д., 2016. Хартолгойн офиолит эвшлийн геологи, геохимийн шинэлэг үр дүнгүүдээс. Монголын палеонтологи 2, 99-108.

Оюунчимэг, Т., Шарав, Д., Эрдэнэчимэг, Д., Заяатүшиг, Ү., Ариунаа, Н., 2022. Хархорины бүсийн Зүрхтолгойн субдукцын меланжийн геохими. Хайгуулчин 64, 61-64.

Төмөртогоо, О., 2001. Монгол орны офиолит эвшлүүд ба эх газрын царцдасын үүсэл. Геологийн асуудлууд 3-4, 49-63.

Төмөртогоо, О., 2012. Монгол орны ороген мужуудын тектоник мужлалт. ГЭБХ-ийн бүтээл 21, 5-25.

Апродов, В.А., 1960. О неотектонике и сейсмичности территории Монгольской Народной Республики. Бюллетень совета по сейсмологии 10.

Берзин, Н.А., Колман, Р.Г., Добрецов, Н.Л., Зоненшайн, Л.П., Сяо Сючанг, Чанг, Э.З., 1994. Геодинамическая карта западной части Палеоазиатского океана. Геология и геофизика 35 (7-8), 8-28.

Геокриологические условия Монгольской Народной Республики. М., Наука, 1974, 198 с.

Герасимов, И.П., Лавренко, Е.М., 1952. Основные черты природы Монгольской Народной Республики. Известия АН СССР, Серия географии 1, 27-48.

Гибшер, А.С., Хаин, Е.В., Котов, А.В., Сальникова, Е.В., Козаков, И.К., Ковач, В.П., Яковлева, С.З., Федосеенко, А.Н., 2001. Поздневендский возраст Хантайширского офиолитового комплекса в Западной Монголии. Геология и геофизика 42, 1179-1185.

Голубева, Л.В., 1976. Растительность Северо – Восточной Монголии в плейстоцене и голоцене. В кн.: Биологические ресурсы и природные условия Монгольской Народной Республики. Ленинград, Наука, 59-72.

Голубева, Л.В., 1978. Растительность Северной Монголии в плейстоцене и голоцене. Серия геологии 3.

Гордиенко, И.В., Минина, О.Р., Ветлужских, Л.И., Медведев, А.Я., Oдгэрэл, Д., 2018. Хэнтей-Даурская складчатая система Монголо-Охотского пояса (магматизм, седиментогенез, геодинамика). Geodynamics & Tectonophysics 9 (3), 1063–1097.

Девяткин Е.В., 1970. Геология кайнозоя Западной Монголии. В кн.: Геология мезозоя и кайнозоя Западной Монголии. М., Наука, с. 44-102.

Девяткин, Е.В., 1981. Кайнозой Внутренней Азии (стратиграфия, геохронология, корреляция). М., Наука.

Девяткин, Е.В., 1982. Палеоген. В кн.: Геоморфология Монгольской Народной Республики. М., Наука, с. 223-230.

Девяткин, Е.В., Смелов, С.Б., 1978. Базальты и их положение в разрезе осадочного кайнозоя Монголии. Изв. АН СССР 5.

Девяткин Е.В., Малаева Е.М., Мурзаева В.Э., Шелкопляс В.Н., 1978. Плювиальные плейстоценовые бассейны Котловины Больших Озер Западной Монголии. Известия АН СССР, серия географии 5, 89-99.

Дуранте, М.В., Голденберг, В.И, Дергунов, А.Б, Лувсанданзан, Б., 1980. Стратиграфия каменноугольных отложений Монголии. В кн.: Биостратиграфия нижнего кембрия и карбона Монголии. Труды ССМНИГЭ, вып. 26, Наука. 192с.

Зоненшайн, Л.П., Суетенко, О.Д., Жамъяндамба, Л., Ээнжин, Г., 1975. Строение осевой части Южно- Монгольской эвгеосинклинали в хребте Дзолен. Геотектоника 4, 28-44.

Кожевников, А.В., 1968. Стратиграфия антропогеновых отложений бассейна р. Селенги. В кн.: Проблемы изучения четвертичного периода. Хабаровск

Корина, Н.А., 1974. Рельеф долин и впадин Северной Монголии и его развитие в неоген – четвертичное время. Автореф. дис. канд. геол.-минер. наук. Москва, 21 с.

Корнутова, Е.И., Хотина, Е.Б., Заморуев, В.В., 1975. Верхнеплиоценовые и плейстоценовые отложения юга Забайкалья. Труды ВСЕГЕИ, Новая серия 200.

Кузнецов, Н.Т., 1955. Древнее оледенения Монгольского Алтая. В кн: Вопросы геологии Азии. М., 45-51.

Кузнецов, Н.Т., 1959. Гидрография рек Монгольской Народной Республики. М., Изд-во АН СССР.

Кузнецов, Н.Т., Мурзаев, Э.М., 1963. Озерные стадии развития Центральной Азии в четвертичное время. В кн.: Озера полуаридной зоны. Труды лаборатории озероведения АН СССР 15, Москва.

Маринов, Н.А., Хасин, Р.А., 1954. Некоторые вопросы геоморфологии Восточной Монголии. Вопросы географии 35, 253 – 259.

Мезозойская и кайнозойская тектоника и магматизм Монголии. М., Наука, 304 с.

Моссаковский, А.А., Томуртогоо, О., 1976. Верхний палеозой Монголии. Труды ССМГЭ, вып. 15, М., Наука. 126с.

Мурзаев, Э.М., 1952. Монгольская Народная Республика: Физико – географическое описание. М., Географиз, 472 с.

Нагибина, М.С., 1963. Тектоника и магматизм Монголо- Охотского пояса. М., Изд-во АН СССР

Нагибина, М.С., 1982. Мезозой. В кн.: Геоморфология Монгольской Народной Республики. М., Наука, с. 204-211.

Нагибина, М.С., Бадамгарав, Ж., 1974. Тектоника Сайханобинского прогиба. Геотектоника 2, 86-104.

Полынов, Б.Б., Крашенинников, И.М., 1926. Физико – географическое и почвенно – ботаническое исследование в бассейне р. Убор-Джаргалантэ и верховьев Ара- Джаргалантэ. М., Изд-во АН СССР.

Руженцев, С.В., Бадарч, Г., Вознесенская, Т.А., Шаркова, Т.Т., 1987. Формации и структуры варисцид Южной Монголии. В кн.: Раннегеосинклинальные формации и структуры. М., Наука, с. 101-137.

Руженцев, С.В., Поспелов, И.И., Бадарч, Г., 1989. Тектоника индосинид Монголии. Геотектоника 6, 13-16

Руженцев, С.В., Поспелов, И.И., Бадарч, Г., 1992. Тектоника Барунхурайской котловины Монголии. Геотектоника 1, 94-110.

Селиванов, Е.И., 1972. Неотектоника и геоморфология Монгольской Народной Республики. М., Недра, 293 с.

Шувалов, В.Ф., 1982. Конец раннего мела и Позднемеловое время. В кн.: Геоморфология Монгольской Народной Республики. М., Наука, с. 211-217.

Цэгмид, Ш., 1965. Из прошлого “Долины Озер” в Монгольской Гоби. Природа 8, 94-95.

Цэгмид, Ш (Ред). (1969). Монгол орны физик газарзүй. Улаанбаатар, Улсын Хэвлэлийн газар.

Цэрэнсодном, Ж., 2000. Монгол орны нуурын каталог (цэс), Улаанбаатар хот, Шувуун Саарал хэвлэлийн үйлдвэр.

Badarch, G., Cunningham, W.D., Windley, B.F., 2002. A new terrane subdivision for Mongolia: implications for the Phanerozoic crustal growth of Central Asia. Journal of Asian Earth Sciences 21 (1), 87–110.

Bussien, D., Gombojav, N., Winkler, W., Quadt, A., 2011. The Mongol–Okhotsk Belt in Mongolia - An appraisal of the geodynamic development by the study of sandstone provenance and detrital zircons. Tectonophysics 510, 132- 150.

Cogne, J.P., Kravchinsky, V.A., Halim, N., Hankard, F., 2005. Late Jurassic–Early Cretaceous closure of the Mongol-Okhotsk Ocean demonstrated by new Mesozoic palaeomagnetic results from the Trans-Ba¨ıkal area (SE Siberia). Geophys.J.Int. 163, 813-832.

Condie, K.C., 2001. Rodinia and Continental Growth. Gondwana Research, 4 (2), 154-155.

Cunningham, W.D., Windley, B.F., Dorjnamjaa, D., Badamgarav, J., Saandar, M., 1996. A structural transect across the Mongolian Western Altai: Active transpressional mountain building in central Asia. Tectonics 15, 142-156.

Cunningham, W.D., Windley, B.F., Owen, L.A., Barry, T., Dorjnamjaa, D., Badamgarav, J., 1997. Geometry and style of partitioned deformation within a late Cenozoic transpressional zone in the eastern Gobi- Altai Mountains, Mongolia. Tectonophysics 277, 285-306.

Dagva-Ochir, L., Oyunchimeg, T., Enkhdalai, B., Safonova, I., Li, H., Otgonbaatar, D., Tamehe, L.S., Sharav, D., 2020. Middle Paleozoic intermediate-mafic rocks of the Tsoroidog Uul’ accretionary complex, Central Mongolia: Petrogenesis and tectonic implications. Lithos 376–377, 105795.

Dalziel, I.W.D., 1991. Pacific margins of Laurentia and East Antarctic–Australia as a conjugate rift pair: evidence and implications for an Eocambrian supercontinent. Geology, 19 (6), 598–601.

Dijkstra, A.H., Brouwer, F.M., Cunningham, W.D., Buchan, C., Badarch, G., Mason, P.R.D., 2006. Late Neoproterozoic proto-arc ocean crust in the Dariv Range, Western Mongolia: a supra-subduction zone end-member ophiolite. Journal of the Geological Society 163, 363–373.

Dobretsov, N.L., Buslov, M.M., Vernikovsky, V.A., 2003. Neoproterozoic to Early Ordovician evolution of the Paleo- Asian Ocean: implications to the break-up of Rodinia. Gondwana Research, 6, 143–159.

Eizenhöfer, P.R., Zhao, G., Zhang, J., Sun, M., 2014. Final closure of the Paleo-Asian Ocean along the Solonker Suture Zone: Constraints from geochronological and geochemical data of Permian volcanic and sedimentary rocks. Tectonics 33, 441-463.

Eizenhöfer, P.R., Zhao, G., 2018. Solonker Suture in East Asia and its bearing on the final closure of the eastern segment of the Palaeo-Asian Ocean. Earth-Science Reviews 186, 153–172.

Erdenetsogt, B., Lee, I., Bat-Erdene. D, Jargal, L., 2009. Mongolian coal-bearing basins: geological settings, coal characteristics, distribution, and resources. International Journal of Coal Geology 80, 87-104.

Gordienko, I.V., Metelkin, D.V., Vetluzhskikh, L.I., 2019. The Structure of the Mongol-Okhotsk Fold Belt and the problem of recognition of the Amur Microcontinent. Russian Geology and Geophysics 60 (3), 267-286.

Hendrix, M.S., Graham, S.A., Amory, J.Y., Badarch, G., 1996. Noyon Uul syncline, southern Mongolia: Lower Mesozoic sedimentary record of the tectonic amalgamation of central Asia. GSA Bulletin 108 (10), 1256-1274.

Hoffman, F.P., 1991. Did breakout of Laurentia turn Gondwanaland inside-out? Science, 252,1409–1412.

Jian, P., Kröner, A., Jahn, B.-M., Windley, B.F., Shi, Y., Zhang, W., ..., Liu, D., 2014. Zircon dating of Neoproterozoic and Cambrian ophiolites in West Mongolia and implications for the timing of orogenic processes in the central part of the central Asian Orogenic Belt. Earth- Science Reviews, 133, 62–93.

Jolivet, M., Ritz, J.F., Vassallo, R., Larroque, Ch., Braucher, R., Todbileg, M., Chauvet, A., Sue, Ch., Arnaud, N., De Vicente, R., Arzhanikova, A., Arzhanikov, S., 2007. Mongolian summits: An uplifted, flat, old but still preserved erosion surface. Geology 35 (10), 871-874.

Khain, E.V., Kröner, A., Gibsher, A.S., Fedotova, A.A., 2001. The fate of Rodinia in the light of the discovery of ca. 1000 Ma old ophiolites in the Central Asian orogenic belt of Siberia. Gondwana Research, 4, 656–658.

Khain, E. V., Bibikova, E. V., Sal’nikova, E. B, Kröner, A., Gibsher, A. S., Didenko, A. N., …, Fedotova, A. A., 2003. The Palaeo-Asian ocean in the Neoproterozoic and early Palaeozoic: new geochronologic data and paleotectonic reconstructions: Precambrian Research, 122, 329–358.

Khomentovsky, V.V., Gibsher, A.S., 1996. The Neoproterozoic- Lower Cambrian in northern Govi-Altay, western Mongolia: regional setting, lithostratigraphy and biostratigraphy. Geological Magazine 133 (4), 371-390.

Khukhuudei, U., Kusky, T., Otgonbayar, O., Wang, L., 2020. The Early Palaeozoic mega-thrusting of the Gondwana-derived Altay–Lake zone in western Mongolia: Implications for the development of the Central Asian Orogenic Belt and Paleo-Asian Ocean evolution. Geological Journal 55, 2129-2149.

Khukhuudei, Kh., Kusky, T., Windley, B., Otgonbayar, O., Wang, L., 2022. Ophiolites and ocean plate stratigraphy (OPS) preserved across the Central Mongolian Microcontinent: A new mega-archive of data for the tectonic evolution of the Paleo-Asian Ocean. Gondwana Research 105, 51-83.

Klinge, M., Schlütz, F., Zander, A., Hülle, D., Batkhishig, O., Lehmkuhl, F., 2021. Late Pleistocene lake level, glaciation and climate change in the Mongolian Altai deduced from sedimentological and palynological archives. Quaternary Research, 1-22.

Kovach, V.P., Yarmolyuk, V.V., Kovalenko, V.I., Kozlovskyi, A.M., Kotov, A.B., Terent’eva, L.B., 2011. Composition, sources, and mechanisms of formation of the continental crust of the Lake Zone of the Central Asian Caledonides. II. Geochemical and Nd isotope data. Petrology, 19, 399–425.

Kovalenko, V.I., Yarmolyuk, V.V., Kovach, V.P., Kotov, A.B., Kozakov, I.K., Salnikova, E.B., Larin, A.M., 2004. Isotope provinces, mechanisms of generation and sources of the continental crust in the Central Asian mobile belt: geological and isotopic evidence. Journal of Asian Earth Sciences, 23, 605–627.

Kurihara, T., Tsukada, K., Otoh, Sh., Kashiwagi, K., Chuluun, M., Byambadash, D., Boijir, B., Gonchigdorj, S., Nuramkhan, M., Niwa, M., Tokiwa, T., Gen’ya Hikichi, G., Kozuka, T., 2009. Upper Silurian and Devonian pelagic deep-water radiolarian chert from the Khangai– Khentei belt of Central Mongolia: Evidence for Middle Paleozoic subduction–accretion activity in the Central Asian Orogenic Belt. Journal of Asian Earth Sciences 34, 209–225.

Lehmkuhl, F., Klinge, M., Rother, H., Hülle, D., 2016. Distribution and timing of Holocene and late Pleistocene glacier fluctuations in western Mongolia. Annals of Glaciology 57(71), 169-178.

Li, Z.X., Bogdanova, S.V., Collins, A.S., Davidson, A., De Waele, B., Ernst, R.E., ..., Vernikovsky, V., 2008. Assembly, configuration, and break-up history of Rodinia: a synthesis. Precambrian Research, 160, 179–210.

Lindsay, J.F., Brasier, M.D., Shields, G., Khomentovsky, V.V., Bat-Ireedui, Ya., 1996. Glacial facies associations in Neoproterozoic back-arc setting, Zavkhan basin, western Mongolia. Geological Magazine 133 (4), 391-415.

Macdonald, F.A., Jones, D.S., Schrag, D.P., 2009. Stratigraphic and tectonic implications of a newly discovered glacial diamictitecap carbonate couplet in southwestern Mongolia. Geology 37, 123-126.

McMenamin, M.A.S., MacMenamin, D.L.S., 1990. The Emergence of animals: The Cambrian Breakthrough. New York: Columbia University Press.

Meert, J.G., Torsvik, T.H., 2003. The making and unmaking of a supercontinent: Rodinia revisited. Tectonophysics, 375, 261–288.

Moores, E.M., 1991. Southwest U.S.– East Antarctic (SWEAT) connection: a hypothesis. Geology, 19, 425– 428.

Nadmid, B., Tsukada, K., Oidov, M, Davaanyam, Sh., Nuramkhaan, M., Altansukh, L., Dagvadorj, Kh., Umeda, K., 2022. Geochemistry and K-Ar age of the mafic rocks at the Uubulan area, Khangai-Daur belt, Central Asian Orogenic belt, central Mongolia. Bull. Nagoya Univ. Museum 38.

Parfenov, L.M., Bulgatov, A.N., Gordienko, I.V., 1995. Terranes and accretionary history of the Transbaikal orogenic belts. International Geology Review 37, 736-751.

Pfänder, J.A., Jochum, K.P., Kozakov, I., Kröner, A., Todt, W., 2002. Coupled evolution of back-arc and island arc-like mafic crust in the Late-Neoproterozoic Agardagh Tes– Chem ophiolite, Central Asia: evidence from trace element and Sr–Nd–Pb isotope data. Contributions to Mineralogy and Petrology, 143, 154–174.

Pisarevsky, S.A., Natapov, L.M., 2003. Siberia and Rodinia. Tectonophysics, 375, 221–245.

Ruppen, D., Knaf, A., Bussien , D., Winkler, W., Chimedtseren, A., Quadt, A., 2014. Restoring the Silurian to Carboniferous northern active continental margin of the Mongol–Okhotsk Ocean in Mongolia: Hangay–Hentey accretionary wedge and seamount collision. Gondwana Res.

Ruzhentsev, S.V., Burashnikov, V.V., 1996. Tectonics of the Western Mongolian Salairides. Geotectonics, 5, 379-394.

Savinskiy, I., Safonova, I., Perfilova, A., Kotler, P., Sato, T., Maruyama, Sh., 2022. A story of Devonian ocean plate stratigraphy hosted by the Ulaanbaatar accretionary complex, northern Mongolia: implications from geological, structural and U–Pb detrital zircon data. Int.J. of Earth Sci.

Soejono, I., Buriánek, D., Janoušek, V., Svojtka, M., Čáp, P., Erban, V., Nyamtsetseg, G., 2017. A reworked Lake Zone margin: Chronological and geochemical constraints from the Ordovician arc-related basement of the Hovd Zone (western Mongolia). Lithos, 294-295, 112-132.

Sun, J., Windley, B.F., 2015. Onset of aridification by 34 Ma across the Eocene-Oligocene transition in Central Asia. Geology 43 (11), 1015-1018.

Tarasov, P., Dorofeyuk, N., Tseva, E.M., 2000. Holocene vegetation and climate changes in Hoton‐Nur basin, northwest Mongolia. Boreas 29(2), 117-126.

Tomurtogoo, O., Windley, B.F., Kröner, A., Badarch, G., Liu, D.Y., 2005. Zircon age and occurrence of the Adaatsag ophiolite and Muron shear zone, central Mongolia: constraints on the evolution of the Mongol–Okhotsk ocean, suture and orogen. Journal of the Geological Society 162, 125–134.

Unkelbach, J., Kashima, K., Enters, D., Dulamsuren, C., Punsalpaamuu, G., Behling, H., 2019. Late Holocene (Meghalayan) palaeoenvironmental evolution inferred from multi-proxy-studies of lacustrine sediments from the Dayan Nuur region of Mongolia. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 530, 1-14.

Vassallo, R., Jolivet, M., Ritz, J.F., Braucher, R., Larroque, Ch., Sue, Ch., Todbileg, M., Javkhlanbold, D., 2007. Uplift age and rates of the Gurvan Bogd system (Gobi- Altay) by apatite fission track analysis. Earth and Planetary Science Letters 259, 333–346.

Walther, M., Dashtseren, A., Kamp, U., Temujin, K., Meixner, F., Pan, C.G., Gansukh, Y., 2017. Glaciers, Permafrost and Lake Levels at the Tsengel Khairkhan Massif, Mongolian Altai, During the Late Pleistocene and Holocene. Geosciences 7(3), 73.

Wan, B., Li, S., Xiao, W., Windley, B.F., 2018. Where and when did the Paleo-Asian ocean form?. Precambrian Res. 317, 241-252.

Wang, T., Tong, Y., Xiao, W., Guo, L., Windley, B.F., Donskaya, T., Shan Li, Sh., Narantsetseg, Ts., Zhang, J., 2021. Rollback, scissor-like closure of the Mongol-Okhotsk Ocean and formation of an orocline: Magmatic migration based on a large archive of age-data. Earth Sciences

Zhao, G., Wang, Yu., Huang, B., Dong, Y., Li, S., Zhang, G., Yu, Sh., 2018. Geological reconstructions of the East Asian blocks: From the breakup of Rodinia to the assembly of Pangea. Earth-Science Reviews, 186, 262-286.

Zonenshain, L.P., Kuzmin, M.I., Natapov, L.M., 1990. Geology of the USSR: a plate-tectonic synthesis. Washington: American Geophysical Union, 242 p.

Zorin, Yu.A., 1999. Geodynamics of the western part of the Mongolia–Okhotsk collisional belt, Trans-Baikal region (Russia) and Mongolia. Tectonophysics 306, 33-56.

Downloads

Published

2022-10-31

How to Cite

Х., Уламбадрах, Эрдэнэцогт Б., and Бат Б. 2022. “Монголын нутаг дэвсгэрийн газрын гадарга, хотгор гүдгэрийн геологийн ба тектоник хөгжил”. Geological Issues 21 (02):145-67. https://journal.num.edu.mn/geology/article/view/1258.

Most read articles by the same author(s)

<< < 1 2