Эртний монгол хэлний “ахан”, “хаан” хэмээх хоёр үгийн тухайд

Remark on two words of “aqan”, “qaγan” in old mongolian language

Authors

  • Egshig Sh. Доктор PhD, МУИС, ШУС, Хүмүүнлэгийн Ухааны Салбар, Ази судлалын тэнхим

DOI:

https://doi.org/10.22353/MJFLC2015126

Keywords:

яруу найраг, ордны дуулал, баатарлагийн тууль, бэнсний үлгэр, глоттохронологийн арга, Н.Поппегийн ангилал, ханзны дуудлага, хятад хэлний түүх

Abstract

The purpose of this study is to determine old Mongolian pronunciation from ancient  Mongolian poems in Chinese, which include Mongolian words. Linguists of Chinese language have already determined the pronunciation of each syllable in the old and middle Chinese language. Therefore, if we find Chinese characters, which were used to record ancient Mongolian pronunciation, we can discover a real pronunciation of old and middle Mongolian words.

In this article two Mongolian words “A-kan”, “Khaghan” have been chosen. These words just prove the long vowel’s formation and the elimination of consonants between two vowels in the middle period of Mongolian language.

References

Монгол хэлээр:

Даваа 达瓦, Эртний монгол хэл сурах лавлалт 学习古代蒙古语参考, Өвөр Монголын Сурган хүмүүжлийн хэвлэлийн хороо 内蒙古教育出版社, 1990

Жанчив Ё., Сонгодог монгол бичгийн өмнөх үеийн дурсгалууд, Corpus Scriptorum, Tomus II, МУИС, МХСС, ТСТ, Улаанбаатар, 2005

Надмид Ж., Монгол хэлний өргөлтөт үеийн урт эгшиг фонем, УБДС, МХТ, Улаанбаатар, 1978

Сүхбаатар Г., Сяньби, Улаанбаатар, 1971

Шагдарсүрэн Ц., Монгол хэлний хөгжлийн эртний үе, түүнийг судалсан тойм, Эртний монгол хэлний судлал, Монголын судлалын сонгомол өгүүлэлийн эрхи, Цуврал бичиг, Монгол хэл бичиг хэлмэлийн 2-р дэвтэр, МУИС, МСС, Улаанбаатар, 1999, 67-126-р тал

Эгшиг Ш., Бэнсний үлгэрийн тухай хэдэн үг, Гадаад хэл, соёл судлал, 2011, No.356(15)

Гадаад хэлээр:

Алпатов В.М., Николай-Николас ПОППЕ, РАН, Институт востоковедения, Москва, 1996

Зограф И.Т., Монгольско-китайская интерференция, Язык Монгольской канцелярии в Китае, Академия Наук СССР, Интитут Востоковедения, Москва, 1984

Филология и история Монгольских народов, Академия Наук СССР, Интитут Востоковедения, Москва, 1958

王力,汉语史稿, 王力全集,第一卷, 中华书局, 北京,2013

徐文茫﹐東晉南北朝與地表國學基本叢書﹐上海﹐1937

Carrol Th., Account of the T'u-yu-hun in the history of the Chin Dynasty, Berkeley and Los Angeles, 1953, note 15.

Karlgren Bernhard “The reconstruction of Ancient Chinese”, T’oung Pao, Vol.21, 1922

Karlgren Bernard, Grammata Serica Recensa, Museum of Far Eastern Antiquities, Stockholm, 1964

Ligeti L., Le Tabghatch, un dialecte de la langue Sien-pi, - Mongolian Studies, edited by L. Ligeti, Budapest, 1970, p. 283, Footnote N. 33.

Tökei F., Poйsie chinoise et poйsie des peuples du Nord, - Acta Orientalia Hung., Tomus VIII, Fasc. 3, Budapest, 1958,

Published

2023-04-26

How to Cite

Sh., E. (2023). Эртний монгол хэлний “ахан”, “хаан” хэмээх хоёр үгийн тухайд: Remark on two words of “aqan”, “qaγan” in old mongolian language. Mongolian Journal of Foreign Languages and Cultures, 19(430), 75–82. https://doi.org/10.22353/MJFLC2015126