Хархорины бүсийн цүүгэл формацын хурдас хуримтлалын насны асуудалд
Keywords:
Tsuugel formation, U-Pb geochronology, zircon geochemistry, depositional ageAbstract
This study presents the depositional age and provenance of the Tsuugel formation sedimentary rocks based on detrital zircon geochemistry and U-Pb geochronological analyses. The Tsuugel formation consists of bluish-gray, greenish-gray colored fine-medium grained sandstones, dark-gray, bluish-gray siltstone, and gravelites. The bluish-grey sandstone (Kh-19-74) of the Tsuugel formation where collected south of the Khukh suuj river and north-western of the Khuut mountain was selected for U-Pb geochronological analyses. Totally, 110 zircon grains were analyzed, and 97 zircons have highly concordant ages ranging between 1032 ± 24 and 301 ± 6 Ma. The youngest 10 zircon grains yield a weighted mean age of 309.7 ± 4.1Ma. The chondrite-normalized REE diagram shows 2 distinct patterns which are magmatic and hydrothermal zircon. Magmatic zircons have low light REE, high heavy REE content, (Sm/La)N = 44.9-925.8 (av. 265.7), Ce/Ce* = 18.1-129.6 (av. 67.5) its indicated unaltered magmatic source in continental crust rock, and have higher abundance of the REE, flatter light REE patterns, (Sm/La)N = 0.49-1.77 (av.0.85), Ce/Ce* = 0.99-1.69 (av. 1.32) described for hydrothermal-altered zircon.
Downloads
References
Алтанзул, Ч., Байгалмаа, Л., Даваасүрэн, Ж., Энхсайхан, Ц., 2004. Өвөрхангай аймгийн Бүрд, Зүйл, Баян- Өндөр сумдын нутагт 2002-2004 онуудад хийгдсэн 1:50 000 масштабтай геологийн зураглал, ерөнхий эрлийн ажлын тайлан, №.5602Ф.
Баатархуяг, А., Алтанцэцэг, Д.. 2004. Өвөрхангай аймгийн Хархорин, Архангай аймгийн Хашаат, Хотонт сумдын нутагт 2001-2003 онд Хархорины ангийн хийсэн 1:50000-ны масштабтай зураглал, ерөнхий эрлийн ажлын үр дүнгийн тайлан, №5545Ф.
Оролмаа Д., Долзодмаа Б., 2019. Хангайн гранитоидын ангилалын асуудалд: Үнэмлэхүй геохронологи ба магмын эх үүсвэр, Хайгуулчин, №.61, 119-131.
Чулуун, Д., Жавхланболд, Д., Дандар, С., Жанчив, Б., Дугараа, П., Цэцэг, Р., 2004, Архангай аймгийн Хотонт, Төвшрүүлэх, Өгийнуур сумдын нутагт 2002- 2004 онуудад хийсэн Хотонт 1:50000 масштабтай ерөнхий эрэл, геологийн зураглалын тайлан, №.5595Ф.
Төмөртогоо, О., 2017. Монгол Улсын нутаг дэвсгэрийн тектоник дүүрэгчлэл, масштаб 1:3000000.
Төмөрчөдөр, Ч., Адъяасүрэн, Л., Болдоо, Ц., Батзаяа, Ц., 2005. Их хоргын талбайн геологийн тогтоц, ашигт малтмал (Өвөрхангай аймгийн Бүрд, Булган аймгийн Рашаант, Дашинчилэн сумдын нутагт 2003-2005 онд хийсэн 1:50000 масштабтай геологийн зураглал, ерөнхий эрлийн ажлын үр дүн), №.5650Ф.
Төмөрчөдөр, Ч., Лхүндэв, Ш., Ганбаяр, Г., 2009. Өгийнуур талбайн талбайн геологийн тогтоц, ашигт малтмал (Гурванталст компанийн 2006-2009 онд байрзүйн зургийн хэмжээнд хийсэн 1:50000-ны масштабтай геологийн зураглал, ерөнхий эрлийн ажлын үр дүнгийн тайлан, №.6165Ф.
Эрдэнэчимэг, Д., Оюунчимэг, Т., Шарав, Д., Дагва-Очир, Л., Булганзаяа, Л., Заяатүшиг, Ү., 2020. Хархорины бүсийн Хашаат-Хотонт дүүргийн дунд-дээд палеозойн тунамал чулуулгийн хурдас хуримтлалын эх үүсвэр, Хайгуулчин, №.62, 64-74.
Belousova, E.A., Griffin, W.L., O’Reilly, S.Y., Fisher, N.J., 2002. Igneous zircon: trace element composition as an indicator of source rock type. Contributions to Mineralogy and Petrology 143, 602–622.
Griffin, W.L., Powell, W.J., Pearson, N.J., O’Reilly, S.Y., 2008. GLITTER: Data reduction software for laser ablation ICP–MS. In: Sylvester, P.J. (Ed.), Laser Ablation ICP-MS in the Earth Sciences. MAC Short- Course series Association, 40, 307-311.
Grimes, C.B., John, B.E., Kelemen, P.B., Mazdab, F.K., Wooden, J.L., Cheadle, M.J., Hanghøj, K., Schwartz, J.J., 2007. Trace element chemistry of zircons from oceanic crust: a method for distinguishing detrital zircon provenance. Geology 35, 643–646.
Grimes, C.B., John, B.E., Cheadle, M.J., Mazdab, F.K., Wooden, J.L., Swapp, S., Schwartz, J.J., 2009. On the occurrence, trace element geochemistry and crystallization history of zircon from in situ ocean lithosphere. Contributions to Mineralogy and Petrology 158, 757–783.
Heaman, L.M., Browns, R., Crocket, J., 1990. The chemical composition of igneous zircon suites: implications for geochemical tracer studies. Geochimica et Cosmochimica Acta 54, 1597–1607.
Heaman, L.M., Kjarsgaard, B.A., Creaser, R.A., 2003. The timing of kimberlite magmatism in North America: implications for global kimberlite genesis and diamond exploration. Lithos 71, 153–184.
Hoskin, P.W.O., Schaltegger, U., 2003. “The composition of zircon and igneous and metamorphic petrogenesis”. In: Hanchar, J.M., Hoskin, P.W.O. (Eds.), Zircon. Rev. Miner. Geochem, 53, 27-62
Hoskin P.W.O., 2005. Trace element composition of the hydrothermal zircon and the alteration of Hadean zircon from the Jack Hills, Australia. Geochimica et Cosmochimica Acta, vol. 69, No.3, 637-648.
Ludwig, K.R., 2003. “User’s manual for Isoplot/Ex version 3.00, a geochronological toolkit for Microsoft Excel”. Berkeley Geochronology Center Special Publications, 4, 72.
Pearce, N. J.G., Perkins, W.T., Westgate, J.A., Gorton, M. P., Jackson, S.E., Neal, C.R., Chenery, S.P., 1997. A Compilation of new and published major and trace element data for NIST SRM 610 and NIST SRM 612 glass reference materials. Geostandards and geoanalytical research, vol. 21, 115-144.
Powerman, V.I., Buyantuev, M.D., Ivanov, A.V., 2021. A review of detrital zircon data treatment, and launch of a new tool ‘Dezirteer’ along with the suggested universal workflow. Chemical Geology 583, 1-17.
Rubatto, D., 2002. Zircon trace elements geochemistry: partitioning with garnet and link between U-Pb ages and metamorphism. Chemical Geology 184, 123-138.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Геологийн асуудлууд
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
