Санскрит монгол зарим үгийн утгын харьцаа хамаарал

Etymological and semantic correlations of some words in Sanskrit and Mongolian

Authors

  • Buyannemekh G. МУИС-ийн ГХСС-ийн Франц-Роман судлалын тэнхимийн зөвлөх профессор, доктор (Ph.D), дэд профессор

DOI:

https://doi.org/10.22353/MJFLC2012102

Keywords:

a- угтвар, үгийн хэлбэр, дуудлага, утга, хоршоо үг

Abstract

Санскрит, монгол хэлний гарвали нэгтэй байж болох зарим үгийг хэлбэр, дуудлага, утгын үүднээс харьцуулан, тухай бүрт холбогдох хоршоо үгийн бүтэц, хэрэглээний тухайд ерөнхий ажиглалт хийв.

Мы отобрали из Dictionnaire sanskrit-français около сотни санскритских слов, схожих с монгольскими по орфографии, смыслу и произношению/фонетике и классифицировали их как: 1. Имена собственные, 2. Религиозные термины, 3. Естественно-научные, 4. Социально-культурные. В данной статье мы рассматриваем наиболее распространённые слова.

Из 1502 слов, начинающихся на букву А: 303 слова, т.е. 20,2% имеют префикс а-. Данный префикс, как и префикс а- французского языка, выражает отрицание, а с лексикологической точки зрения он образует антонимы. अधम adhárma, अपर amára и другие слова санскритского языка укоренились в монгольском языке. Исходя из структуры словосочетаний монгольского языка, мы выдвигаем версию, что данный тип словообразования является одним из способов укоренения иностранных слов.

References

Gérard Huet, Dictionnaire sanskrit-français, Version 253, 27 mars 2011.

Кочергина В. А., Санскритско-русский словарь, М., 1987.

Кочергина В. А., Учебник санскрита, Филология, М., 1994.

Поппе Н. Н., Монгольский словарь Мукаддимат Ал-Адаб, часть I-II, Труды Института востоковедения, XIV, Издательство Академии Наук СССР, Москва-Ленинград, 1938.

АН СССР, Институт языкознания, Древнетюркский словарь, Ленинград, 1969.

Ceval Kaya, Uygurca Altan yaruk, Giriş, Metin ve Dizin, Ankara, 1994.

Буяннэмэх Г., Түгээмэл хэрэглээтэй угтвар махбодийн утга, УБ., 2005.

Гэндэндарам Ж., Хэл соёлын харилцан нөлөөлөл, МУИС- ОУХС, Орчуулах эрдэм III, 2011.

МУ-ын БИС, Орчин цагийн монгол хэл, УБ., 2008.

МУ-ын ШУА, Монгол хэлний дэлгэрэнгүй тайлбар толь, I-V боть, УБ., 2008.

Төмөртогоо Д., XIII-XIV зууны монгол бичгийн дурсгал дахь самгард үгсийн бичлэгийн онцлог, Хэл зохиол судлал, VII боть, Fasc. 7, УБ., 1969.

Сүхбаатар О., Монгол хэлний харь үгийн толь, УБ., 1997.

Цэвэл Я., Монгол хэлний товч тайлбар толь, УБ., 1966.

Published

2023-05-03

How to Cite

G., B. (2023). Санскрит монгол зарим үгийн утгын харьцаа хамаарал: Etymological and semantic correlations of some words in Sanskrit and Mongolian. Mongolian Journal of Foreign Languages and Cultures, 16(363), 20–23. https://doi.org/10.22353/MJFLC2012102