МОНГОЛ ОРНЫ БҮС НУТГИЙН ГАЗАР ДООРХИ УС (ДҮҮРЭГЧЛЭЛ, ТАРХАЛТ, НӨӨЦ)

Authors

  • Н.ЖАДАМБАА Геоэкологийн хүрээлэн
  • Г.УДВАЛЦЭЦЭГ Геоэкологийн хүрээлэн
  • Г.ЦЭРЭНЖАВ Геоэкологийн хүрээлэн

Keywords:

Газрын доорхи ус, систем, ай сав, бүс нутаг, боломжит нөөц, тэжээгдэх буюу урсах нөөц баялаг, шугаман программчлал

Abstract

Монгол орны бүх нутгийг хамарсан гидрогеологийн дүүрэгчлэлийн зураг зохиож, газрын доорхи усны боломжит ашиглалтын нөөцийг тооцов. Монгол орны нутаг дэвсгэрт гидрогеологийн 3 систем, түүний дотор 93 ай савыг ялгалаа. 2000 оны судалгааны түвшингээр 5x5 км тороор гидрогеологийн цооног гаргаж ашиглахад 10,8 куб.км/жил нөөцтэй байхаар байна. Сэлэнгэ, Хэрлэнгийн ай сав болон тэдгээрийн ойр орчны бүс, Их нууруудын хотгор, Нууруудын хөндий, тэдгээрийн ойр орчны бүс нутгийн хэмжээний газрын доорхи усны боломжит ашиглалтын нөөцийг тодорхойлов. Монгол орныг эдийн засгийн Дорнод, Төв, Хангай, Алтай гэсэн дөрвөн бүсэд хувааж, тус бүрийн газрын доорхи усны боломжит ашиглалтын нөөцийг Хангайн бүсэд 3005,1; Алтайн бүсэд 2633,1; Төв бүсэд 2600,0; Дорнод бүсэд 2548,4 сая м3/жил гэж гус тус тооцооллоо. Газрын доорхи усны ордуудын ашиглалтын нөөцийн Монгол орны байгаль орчны өвөрмөц нөхцөлд тохируулан шинжлэх ухааны хувьд шинэ аргачлалаар тодорхойлов.

Downloads

Download data is not yet available.

References

А.Т. Иванов/1958/. Подземные воды МНР. Труды Лаборатории гидрогеологических проблем им.Ф.П.Саваренского АН СССР номын 19-р боть АН СССР-ийн хэвлэл. 134 х.

Н.А.Маринов, В.Н.Попов /1963/. Гидрогеология МНР. М.Гостоптех издат. 451 х.

Н.А.Маринов. /1977/. Геология МНР. Боть III. Полезные ископаемые, М. х. 668-687.

Н.Жадамбаа /1977/. Распространение и закономерности формирования подземных вод Улаанбаатарского артезианского бассейна. Диссертацийн хураангуй. М. 28 х

Н.Жадамбаа /1997/ Монгол орны газрын доорхи цэнгэг усны бүрэлдэн тархах зүй тогтол, түүний нөөцийг ус хангамжтай холбогдуулан үнэлэх. Диссертацийн хураангуй. УБ. 51 х.

Г.Цэрэнжав. /1981/. Районирование территории МНР по условиям обеспеченности ресурсами подземных вод. Диссертацийн хураангуй. УБ.26 х.

Г.Цэрэнжав, Г.Удвалцэцэг /1998/. Эдийн засгийн бүсүүдийн газрын доорхи усны нөөцийн үнэлгээ хийх арга зүй. Геоэкологийн хүрээлэн. Эрдэм шинжилгээний бага хурлын материал. 71-75 х.

А.М Овчинников /1960/ Основные принципы гидрогеологического районирования . В кн. Проблемы гидрогеологии. М. Госгеотехиздат. х. 106-109.

W.F. Grimmelmann, K.D.W. Krampe, W.F.Struckmeier (1985). Hydrogeological mapping in Asia and the Pacific Region vol.7.pp 363-4106 Hannover.

Региональная схема комплексного использования и охраны водных ресурсов бассейна реки Сэлэнгэ. УБ. /1986/. МСХ МНР. ПИНИИВХ. Хамтарсан зохиогчдын эрдэм шинжилгээний тайлан. 191 х.

Карта среднего многолетного стока поверхностных н подземных вод МНР. М1:1000000 Ленинград-УБ. /1981/

Ю.Л. Объедков /1986/ Формирование естественных ресурсов подземных вод аридных районов на примере Долиноозерского артезианского бассейна МНР. М. Наука, 132 х.

Региональная схема комплексного использования и охраны водных ресурсов бассейна малых рек северной части Гобийской зоны. УБ. /1988/ Боть I. х.243- 280.ПИНИИВХ.

Региональная схема комплексного использования и охраны водных ресурсов бассейна реки Хэрлэн. УБ. /1980/ Геоэкологийн хүрээлэн. Усны нөөц,ус ашиглалтын салбарын фонд.

Региональная схема комплексного использования и охраны водных ресурсов бассейна Котловины больших озер. Том1. УБ. Геоэкологийн хүрээлэн. Усны нөөц, ус ашиглалтын салбарын фонд. х. 171-213. /1983/

Downloads

Published

2023-11-30

How to Cite

Н.ЖАДАМБАА, Г.УДВАЛЦЭЦЭГ, and Г.ЦЭРЭНЖАВ. 2023. “МОНГОЛ ОРНЫ БҮС НУТГИЙН ГАЗАР ДООРХИ УС (ДҮҮРЭГЧЛЭЛ, ТАРХАЛТ, НӨӨЦ)”. Geological Issues 4 (November):329-44. https://journal.num.edu.mn/geology/article/view/6590.

Issue

Section

Судалгааны өгүүллэг