Дээд боловсролын чанарын үнэлгээ: олон улсын туршлага, харьцуулсан анализ

Higher education quality assessment: comparative analysis; international experience

Abstract

Дээд боловсрол нь хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээнд нийцүүлэн хүний нөөцийг хөгжүүлэх, технологийн дэвшлийг хангах нэн чухал хөшүүрэг болж, энэ утгаараа тухайн улсын эдийн засгийн өрсөлдөх чадварыг тодорхойлох гол талбар болж байна. Иймээс улс орнууд дээд боловсролын чанарыг сайжруулах олон хувилбарт хандлагыг хэрэгжүүлж байна. Дээд боловсролын чанарын үнэлгээний олон хэлбэрийг хослуулан хэрэглэх нь нийтлэг хандлага болж байна. Дээд боловсролын чанарын үнэлгээ нь тухайн орны боловсролын удирдлагын бодлого, Засгийн газар болон дээд боловсролын байгууллагын түншлэл, санхүүжүүлэлтийн механизмаас хамаарч өөрийн онцлогтой байна. Гадаад орнуудын дээд боловсролын чанарын үнэлгээний систем, туршлагыг Монголын тогтолцоотой харьцуулан судлах нь монголын дээд боловсролын чанарын үнэлгээний тогтолцоо, механизмыг боловсронгуй болгоход нэн ач холбогдолтой юм.

Даяаршлын эринд дээд боловсрол нь улс орны өрсөлдөх чадварыг тодорхойлох нэн чухал хүчин зүйл болж байна. Эдийн засгийн өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх, мэдлэгт суурилсан эдийн засгийг хөгжүүлэхэд шинжлэх ухаан, өндөр технологи болон чадварлаг мэргэжлийн боловсон хүчин шийдвэрлэх үүрэг гүйцэтгэх боллоо. Иймээс хөдөлмөрийн зах зээлийн хэрэгцээнд нийцүүлэн дээд боловсролыг хөгжүүлэх, дээд боловсролын чанарыг дээшлүүлэх нь өнөөгийн чухал зорилт болж байна. Улс орон бүр дээд боловсролыг хөгжүүлэхэд стратегийн тодорхой бодлогыг хэрэгжүүлж байна.

Quality assurance systems in Higher education are dependent on policy and models of Higher education governance in different countries. Quality assurance and governance share several key issues as a strategic planning, organizational structure and

Common features for quality assurance systems-developing autonomy of Higher education institutions and improving social responsibility of these HEI-s, diversification of sources for selffinancing.

In countries of Central Asian region, China and Russia quality assurance system is dependent of Government in some In USA, Canada, Philippines and Tailand quality assurance system is fully independent. In Australia and New Zealand Quality assurance system is open to some influence from Government. Quality assurance systems in Mongolia and China have differences in terms of quality assurance process and balancing between summative and formative approaches to quality assurance.

In last years combined system of Quality assurance systems is becoming as a common approach to Worldwide Higher education reflecting interest of modern corporate governance.