АРИЛЖААНЫ БАНКНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ЧАНАРЫН СТАТИСТИК ХЯНАЛТ

Abstract

Монгол зэрэг хөгжиж буй орнуудын санхүүгийн зах зээлд арилжааны банкны эзлэх байр суурь их байгаа ба тэдгээр нь чанартай, хурдан шуурхай үйлчилгээг тэргүүн зорилтоо болгон өрсөлдөж байна. Банкны салбарын хувьд үйлчилгээний чанар нь байнгын хяналт, үнэлгээ шаарддаг чухал асуудал юм. Энэхүү судалгааны ажлаар банкны салбарын үйлчилгээний чанарыг хянахад “Чанарын статистик хяналтын арга”-ыг ашиглах боломж, цаашлаад энэ аргаар үйлчилгээний чанарыг тогтмол хянахад шаардагдах үйл ажиллагааны зөвлөмжийг боловсруулахыг зорьсон. Эмпирик шинжилгээг Голомт банкны “Хан Уул” Бизнес Төвийн мэдээлэлд үндэслэн хийсэн ба ажиглагчийн хувьд цуглуулж болох тоо мэдээлэлд тулгуурлан, үйлчүүлэгчийн банкинд дугаарласан хугацаа болон үйлчилгээ авахад зарцуулсан хугацаа зэргийг үйлчилгээний чанарыг төлөөлөх үзүүлэлтүүдээр сонгон авч судлахад дугаарлах хугацааны процесс болон үйлчилгээ авах хугацааны процессууд хяналтандаа байж үйлчилгээ чанартай хүргэгдэж байгаа үр дүн гарсан. Энэхүү судалгаанд ашигласан статистик хяналтын графикийн арга нь хялбар тооцоололтой, хэрэглэхэд тайлбартай тул банк үйл ажиллагаандаа тогтмол ашиглахад хүндрэл учрахгүй юм. Гол асуудал нь энэхүү арга манай үйлчилгээний салбаруудад төдийлэн нэвтрээгүй, банкны хувьд энэ аргыг ашиглахад тоон мэдээлэл нь дутмаг байлаа. Банк цаашид тоо мэдээллийн баазаа өргөтгөн, үйлчилгээний чанарыг төлөөлөх илүү нарийн үзүүлэлтүүдийг гаргадаг болбол энэхүү аргыг ашиглан үйлчилгээний чанарыг тасралтгүй хянах боломж бүрэн байна.