МОНГОЛ ХЭЛНЭЭ ӨГҮҮЛБЭРИЙН УТГЫГ ҮГҮЙСГЭН ЗАХИРАХУЙ (Negative imperativ)

Article Sidebar

EnkhjargalD_Negative imperativ
Published: Oct 1, 2012

Main Article Content

Д.Энхжаргал

Abstract




Монгол хэл шинжлэлд үгүйсгэлийг цөөнгүй эрдэмтэн судалсан хэдий ч утгын хэв шинжийн судалгаа зайлшгүй шардлагатай байна. Монгол хэлний үгүйсгэлийг Ш. Лувсанвандан (1968). Wonsoo Yu (1991). Ю. Мөнх-Амгалан (1998), Б. Пүрэв-Очир (2001. 1998), П. Бямбасан (2006) Ж. Бат-Ирээдүй (2009) Э. Равдан (2009) нар судалж, өөрсдийн санал, дүгнэлтийг гаргажээ.


Ерөнхий хэл шинжлэлд утгын хувьд үгүйсгэлийг өгүүлбэрзүйн түвшинд авч үздэг бөгөөд өгүүлэмж, дискурсийн хэмжээнд cyдлax боломжтой. Бид олон хэлний хэрэглэхүүн дээр хийсэн судлаачдын бүтээлүүдтэй танилцаад дэлхийн олон хэлэнд утгыг үгүйсгэх дараах түгээмэл хэв шинжүүд байна хэмээн үзэв. Өгүүлбэрийн утгыг:  



  1. үгүйсгэх үгээр (negation word: not, niet, nicht, ne, не, hu, mei,illa, үл, эс)

  2. үгүйсгэх бүтээврээр: (negative morpheme, unfriendly, unbekannt. сайнгүй)

  3. үйл үгийн үгүйсгэх хэлбэрээр: (preverbal, postverbal, pre and pastverbal)

  4. үгүйсгэн зохицохуйгаар: (Negative concord: Никто его невидел (оросоор), Nikdo nic nevyhral (чехээр)).

  5. Хэлцээр: (phrase/prosentence: по, не, non, нет, үгүй, хаанаас даа, яршиг, дэмий)

  6. үйл үгийн үгүйсгэн захнрах хэлбэрээр: (negative imperativ: Nepracuj! (чехээр). Don't read! (англиар), No leas! (испаниар))

  7. далд хэлбэрээр: (implicit negation: fail, отказаться, acyyx үг бүхий үйл үгийн 6үтэцтэй үгүйсгэл: не с кем пойти, өөр хэндээ ч итгэх билээ)

  8. аялгаар: (intonation What an original idea, Как же дожидайся, буду я молчать!) үгүйсгэж байна.


Бид энэ өгүүлэлдээ зөвхөн үгүйсгэн захирах хэлбэрээр өгүүлбэрийн утгыг үгүйсгэх хэв шинжийг авч үзсэн болно.




Article Details

How to Cite
Д.Энхжаргал. (2012). МОНГОЛ ХЭЛНЭЭ ӨГҮҮЛБЭРИЙН УТГЫГ ҮГҮЙСГЭН ЗАХИРАХУЙ (Negative imperativ). Acta Mongolica, 12(383), 178–184. Retrieved from https://journal.num.edu.mn/actamongolica/article/view/8917
Issue
Vol. 12 No. 383 (2012): Acta Mongolica
Section
Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

References

Бат-Ирээдүй Ж. (2009) Монгол хэлний үгүйсгэх харьцаа ба түүний илрэх хэлбэрүүд. Tokyo University of Foreign Studies

Бямбасан П. (2006) Монгол хэлний онол бүтцийн асуудалд, УБ

Мөих-Амгалан Q. (1998) Орчин цагийн монгол хэлний баймжийн ай. УБ Орчин цагийн монгол хэл (2004). ред Ү. Ариунболд УБ

Розенталь Д.Э. Теленкова М. А.(1976) Словарь-справочник лингвистических терминов, М

Энхжаргал Д. (2012) Үгүйсгэх утгыг илэрхийлэх олон хэлний түгээмэл хэв шинж. МУИС-ийн ГХСС-ийн Гадаад хэл соёл судлал. ЭШБ No363(16). 110-120

Daniel Van ОImen (2011) The imperative in English and Duch Afunctional Analysis in Comparable and Parallel Corpora. Antwerpen

Giuliano Bernini.Paolo Ramat (1996) Negative Sentences in the Lcmgiiages ofEurope: A Typological Approach. Mouton de Gruyter. Berlin/New York

Guglielmo Cinque, Richard S. Kayne (2005) The Oxford handbook ofcomparative syntax, chapter 20, Preverbal elements in Korean and Japanese. Oxford

Hedde Zeij Istra (2004) Sentential negation and Negative concord. Amsterdam

Libuse Duskov6 a koi. (1994) Mluvnice soucasnu ang/icliny na pozadu cestiny. Academia Praha. 336-337

Raftaella Zanuttini (1997) Negation and Clausal structure. Oxford university press

Olga Miseska Tomic (1999) Negation and imperative. CatWPL7, 191-206

Tajnb kronika Mongolu (1955). St6tnн nakladatelstvн кгбзпй literatury. hudby а итёпн, pfelozil Pavel Poucha. Praha

Yoko Lyeiri (2010) Verbs of implicit Negation 〃〃d their complemenis in the history of English、 Amsterdam