“Их засаг”-ийн судалгааг эргэн харах нь

Article Sidebar

Published: Oct 1, 2009

Main Article Content

Ц.Минжин
Монгол Улсын Шинжлэх ухааны академи

Abstract

Энэхүү өгүүллээрээ Их засаг-ийн судалгаан дахь дараах гурван асуудлыг хөндөн үзье. Үүнд:
1. “Их засаг”-ийн сурвалж болон судалгааны тухай. Урт удаан цаг хугацааны туршид Их засаг-ийн тухай олон сурвалжид тэмдэглэсэн бөгөөд судлаачид чухам алийг нь Их засаг-ийн эх сурвалж болж чадах вэ гэдэгт харилцан адилгүй хандаж ирснээс энэ асуудал өнөөг хүртэл нэгдсэн ойлголтонд хүрсэнгүй, судлаачдын өөрсдийн шилж сонгосон сурвалжуудын хүрээгээр Их засаг-ийн агуулгыг бүрдүүлж байна.
2. “Их засаг”-ийи нэрийн асуудал. Энэ нь түүний бичлэг, галиг, орчуулга, утга агуулга зэргээс шалтгаалан эрдэмтэд янз бүрийн тайлбарыг өгч, нэгдсэн нэг бичлэггүй, зохиол бүтээлд харилцан адилгүй тэмдэглэгдэж тайлбарлагдаж байна.
3. “Их засаг”-ийн бүтэц. Түүнийгагуулгыг бүрдүүлжбуй зурвасууд ямар бүтэцтэй байсан талаар судлаачдын хийсэн санал дүгнэлт дээр дүн шинжилгээ хийж Их засаг-ийн бүтцэд зарлиг, зарга, ёс хамаарч байжээ гэсэн санааг бидний зүгээс гаргахыг зорьсон бөгөөд зарлиг нь төрөөс буюу хаанаас тогтоосон хууль буюу хуульчилсан акт, зарга нь гэмт хэрэг буюу хэрэг шийдэх үндсэн зарчим, шүүхийн жишиг, ёс нь зан заншлын хэм хэмжээг өөртөө шингээсэн хэв хуулийн шинжтэй хэм хэмжээ буюу ёс суртахуунд нөлөөлхүйц уламжилж ирсэн дадал зуршил, журам болно хэмээн үзэж байна.

Article Details

How to Cite
Ц.Минжин. (2009). “Их засаг”-ийн судалгааг эргэн харах нь. Acta Mongolica, 9(320), 233–262. Retrieved from https://journal.num.edu.mn/actamongolica/article/view/6380
Issue
Vol. 9 No. 320 (2009): Acta Mongolica
Section
Articles
Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

Author Biography

Ц.Минжин, Монгол Улсын Шинжлэх ухааны академи

Түүхийн хүрээлэн

References

Aknertsi Grigor Patmut ’iwn Azgin Netoghats /Hy.M cy.umaii apd mgMiiuu mjyx/ opii. Hrant D. Andreasyan. Istanbul,2007

Gregory Abul-Farac (Bar Hebraeus) Gregory Abul-Farac (Bar Hebraeus). Abu'l-Farac tarihi. tlirkceye seviren Omer Riza Dogrul. cilt 3.Ankara., 1999

.luwaini (Ala-ad-Din ‘Ata-Malik Juvaini) TarTkh- T Jahan-gusha-yi Juwaini Qazvvini. M London, 1912

'Монголын нууц товчоон” Index to the Secret History ofthe Mongols Rachewiltz, I. Bloomington., 1972

PFEH. 1976, ed. Ligeti; tr. Cleaves, 81, Монголын нууц товчоон Шинээр хөрвүүлж буулгаж тайлбар хийсэн Ш.Чоймаа УБ.2006

Rashid al-DTn The Successors ofGenghis Khan Rashid al-Din Transleted by John Andrew Boyle New York and London 1971

Yuan-shi Sung Lien. Peking. Chung-hua shu-chu., 1976 Юань улсын судар Дандаа /Дэмчигдорж/-ийн орчуулга хөрвүүлсэн: A.Aлимаа, Д.Боролзой, C.Мөнхсайхан. Б.Төвшинтөгс УБ. 2002

YyTrpyKflopno jincjodod -jopucoii muho YB.,1988

B. Cyдалгааны зохиол /гадаад хэлээр/

Atwood. P Encyclopedia ofMongolia and the mongol empire Bloomington, Indiana University 2004

Ayalon D. The Great Yasa ofC 'hingiz Khan. A Reexamination (Part A) Studia Islamica, No. 33.(1971), pp. 97-140.

BepeawH.H.H Ouepuu Bnympeuuoeoycmpoiicnieay.’iyca fljtcyneea. C/(6.. 1892

Croix. P, The history ofCenghizcan the Great, London 1722

D’Ohsson C. Histore des Mongols, t.I.La Haye et Amsterdam, 1834

Doerfer ( Gerhard Doerfer) Tiirkische andMongolische elemente in neupersischen Band IV Wiesbaden. 1975 (Franz Steiner verlag GMBH)

Kowalewski Dictionnaire Mongol-Russe-Franiais HI Kasan.,1849

Gabain Alttiirkische Grammatik, Leipzig. 1950. p.353

Morgan. D.O. The Great Yasa ofChingiz Khan and Mongol Law in lematik. Geschichte und Kultur der

Altaischen Volker, Berlin, 1974 The Mongols Oxford. Basil Blackwell.. 1986

Poliak.A.N The Influence ofChingiz-Khan's Yasa upon the Genera! Organization ofthe Mamliik State. //BSOAS. Vol 10 No.4. 1942

Popov.P. Jasa Cingis-chana i ulozenije mongolskoj dinastii Jaun-cao-dian-czan in: Zap.Vost. Otd. Russk.

Arch. O-va,vol XVII/4, “3anwci

(HpricejibKOB MJJ.) “XancKne apjiuKn” I Icrporpaa., 1916 (Popov 1963:151-152)

Horine H.H. Moueo.’iucKuii cuoeapb MyKaOduMam-aa-adaf). MocKBa-JIeimurpaa. 1938

Radloff Versuch eines Worterhuches der Turk-Dialecte III/l St.Petersburg 1902

Rachewiltz, I Some Veflection on Chinggis Qan 'sJasag East Asian History, Nr6. 1993, In the service ofthe Early Mongol Yuan period. “Yeh-lit ch’u-tsai. Edited” Hok-Lam chan, Hsiao Chich’ing and Peter W.Geier. Harrassowitz Verlag, 1993

Ratchnevsky.P Die Yasa (Jasaq) Chinggis-Khans und Hire Prohlematik Sprache. Geschichte und Kultur der Altaischen Volker, Berlin., 1974

Riasahovsky.V.A Fundamental Principles ofMongol Law Tientsen.,1937,

CKpbiHHKKOBa T./d- Xapntvia n BJiacTH b onoxy HnHmc-xana MocKBa., 1997

Sacy Sacy. Chrestomathie arahe II. Paris 1826