К периодизации истории Монголии XX в.в современной монгольской историграфии

Abstract

Зохиогч XX зууны Монголын түүхийг үечилсэн судлаачдын санал, бодлыг харьцуулан үзээд өөрийн хувилбарыг дэвшүүлжээ. Тэрбээр XX зууны Монголын түүх нь улс орны хөгжлийн ерөнхий чиг шугамаар тодорхойлогдож буй гадаад, дотоод хүчин зүйлийн цогц, үүргээрээ ялгаатай гурван том үед, дотроо хэд хэдэн шатыг дамжиж байна гэж үзжээ. I үе - 1900-1920 оныг хамарч, дотроо нэгдүгээрт, манж-хятадын эрхшээлд гарч, 1911 оны үндэсний эрх чөлөөний хувьсгалын ялсан шат, II үе - Шашин төрийг хосолсон хэмжээгүй эрхт хаант засгийн үе (1915 оноос автономит эрхтэй болсон). II үе- 1921-1990 оныг хамарч, 1924 он хүртэл Хэмжээт цаазат хаант улс, 1946-1990 онд де юре-Хятадын хэсэг, де-факто-олон улсын амьдралаас таслагдсан ЗХУ-ын хараат бие даасан Бүгд Найрамдах улс, 1946-1990 онд бие даасан тусгаар тоггносон улс (НҮБ-ын гишүүн) боловч, де-факто ЗХУ-ын дагуул орон байсан. III үе - 1980-аад оны сүүлч, 1990-ээд оноос эдүгээ хүртэл үргэлжилж байна.